Pieniądze w Turcji
Trzeba przyznać, że pieniądze w Turcji to od pewnego czasu dość drażliwy temat. Z jakiego powodu turecka waluta budzi tyle emocji? Dlaczego mimo znaczącego wzrostu cen Turcja nadal jest przyjazna dla portfela przeciętnego Polaka? Co kupować, żeby nie żałować? Odpowiedzi znajdziecie poniżej!
Co z tą inflacją?
Oficjalną walutą w Turcji jest lira turecka (Türk lirası). W obiegu znajdują się banknoty o nominałach 5, 10, 20, 50, 100 i 200 lir tureckich oraz monety o wartości 1 liry i 1, 5, 10, 25, 50 kuruszy (kuruş). Pierwsza wersja liry została wprowadzona jeszcze za czasów Imperium Osmańskiego. Po powstaniu Republiki, na fali przeprowadzanych reform, wyemitowano nową walutę pod nazwą lira turecka (Türk lirası). W latach siedemdziesiątych jej wartość zaczęła znacząco spadać. Postępująca inflacja rozpędziła się na tyle mocno, że rządzący musieli podjąć radykalne działania. Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji przyjęło uchwałę o denominacji liry. W konsekwencji, w 2005 roku doszło do skreślenia sześciu zer, a „stara” lira została zastąpiona „nową” (Yeni Türk Lirası). Z czasem zrezygnowano z określenia „nowa” i od 2009 roku ponownie zaczęto stosować nazwę „lira turecka”, o międzynarodowym kodzie TRY.
W ostatnim czasie turecka waluta znowu osiągnęła rekordowo niski poziom. 23 czerwca za jednego dolara trzeba było zapłacić już ponad 25 lir (kurs Bloomberg.com z dnia 23.06.2023). Nic dziwnego, że temat pieniędzy wywołuje u Turków negatywne emocje… Przy takim kursie, jakakolwiek większa inwestycja czy wyjazd zagranicę dla większości mieszkańców Turcji stały się nieosiągalne. Ceny w Turcji zmieniają się praktycznie z dnia na dzień. Dynamiczny wzrost wartości usług i produktów wymusił na tureckich przedsiębiorcach wdrożenie nowych rozwiązań. Usługodawcy, starając się przyciągnąć klientów, informują o najbliższej dacie wprowadzenia kolejnych zmian w cennikach, a coraz więcej lokali gastronomicznych rezygnuje z tradycyjnych kart menu na rzecz kodów QR.
Czy w Turcji jest drogo?
Na przestrzeni ostatnich kilku lat kurs liry wobec złotego również mocno spadł (średni kurs NBP: 0,16 z dnia 23.06.2023), co w oczywisty sposób uczyniło Turcję atrakcyjnym kierunkiem dla turystów z Polski. Obserwatorzy zorganizowanej turystyki wyjazdowej przewidują, że podobnie jak przed rokiem, tego lata Turcja będzie najchętniej wybieranym krajem wśród Polaków planujących wypoczynek zagranicą. Jednym z czynników wpływających na wysokie zainteresowanie wakacjami w kraju minaretów są oczywiście względy finansowe. Turcja oprócz pięknych plaż, zabytków oraz smacznej kuchni, gwarantuje również korzystny stosunek ceny do jakości dóbr i oferowanych usług.
Co warto kupić w Turcji?
Turcja jest rajem dla miłośników zakupów na każdą kieszeń! Orientalne bazary, lokalne targowiska i luksusowe butiki to miejsca, których z pewnością nie można przegapić. Chętnie podpowiemy Wam, co warto przywieść z wyjazdu do Turcji, a co lepiej sobie odpuścić.
Kawa i herbata (kahve ve çay) – naszym zdaniem kawa i herbata nigdzie nie smakują tak dobrze jak w Turcji. Jeśli jesteście tego samego zdania, koniecznie zaopatrzcie się w zapas tureckiej herbaty, najlepiej marki Çaykur lub Doğuş. Zwolennicy tureckiej kawy (Türk kahvesi) powinni udać się do palarni Kurukahveci Mehmet Efendi, która jako pierwsza w Turcji zajęła się sprzedażą świeżo palonych i mielonych na miejscu ziaren do przygotowania kawy po turecku w domu.
Złoto i srebro (altın ve gümüş) – warto rozważyć zakup biżuterii (mücevher) wykonanej ze złota lub srebra. Ceny u tureckich jubilerów są zazwyczaj niższe niż w Europie, a wzory nawiązujące swoją estetyką do czasów osmańskich stanowią oryginalny dodatek, który podkreśli każdą urodę.
Kosmetyki (kozmetik) – najlepsze kosmetyki to przede wszystkim te produkowane na bazie oliwy. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się mydełka (sabun) wytwarzane w regionie Ayvalık. Warta polecenia jest również seria dermokosmetyków marki Dalan. Jeśli poszukujecie zapachu, który natychmiast przeniesie Was do Turcji, pozostawiając przy tym miłe uczucie świeżości, zakupcie kolonię (kolonya). Kolonia służy między innymi do przemywania rąk. Bywa również używana jako remedium na ból głowy lub omdlenia.
Avrupa Pasajı w Stambule
Przyprawy (baharat) – turecka kuchnia uznawana jest za jedną z najlepszych na świecie. Jej smak zawdzięczamy przede wszystkim aromatycznym przyprawom. Lubicie eksperymentować w kuchni? Suszona czerwona papryka (kırmızı pul biber), mięta (nane), kumin (kimyon) oraz dodawany do sałatek sumak to zestaw, dzięki któremu wyczarujcie w swoim domu prawdziwie tureckie pyszności.
Lokum i baklawa (lokum ve baklava) – czyli słodkości, którym nie oprze się żaden łasuch!
Ceramika (seramik) – produkty ceramiczne to idealna pamiątka zwłaszcza dla miłośników rękodzieła. Filiżanki (fincan), miseczki (kâse), talerze (tabak) oraz kafelki (çini) zdobione są najczęściej w motywy kwiatowe i geometryczne. Wzory nawiązują do tradycyjnej ceramiki z Izniku, gdzie tradycja jej produkcji sięga początków XVI wieku n.e.
Miłośnicy znanych marek odzieżowych z pewnością chętnie wybiorą się na tureckie bazary (çarşı) z ubraniami i akcesoriami. Nie miejcie jednak złudzeń. Większość produktów z logiem światowych projektantów mody sprzedawanych po okazyjnej cenie, to nic innego jak dobrze wykonane podróbki. Turcy wiodą prym w niechlubnym rankingu państw handlującym podróbkami i niezależnie od tego jak bardzo Turcję lubimy, absolutnie nie zachęcamy Was do wspierania tej części biznesu. Pamiętajcie też, że wwożenie fabrykatów na teren krajów będących członkami Unii Europejskiej stanowi przestępstwo i może zostać ukarane.
Czy w Turcji można płacić kartą?
Można, natomiast należy liczyć się z kosztami przewalutowania oraz naliczaną przez bank prowizją. Płatności kartą dokonacie w większości hoteli, restauracji i marketów. Weźcie jednak pod uwagę, że w wielu miejscach w Turcji gotówka nadal jest jedyną możliwą formą płatności, dlatego warto mieć przy sobie lokalną walutę. Warto przemyśleć swoje wakacyjne wydatki jeszcze przed wyjazdem z Polski, bowiem znalezienie w Turcji kantoru, który wymieniałby złotówki, może być niemożliwe. Wówczas rozważcie wypłatę pieniędzy w bankomacie (ATM, bankamatik) polską kartą płatniczą lub za pomocą karty wielowalutowej Revolut. Niżej zostawiamy kilka przydatnych zwrotów związanych z wypłacaniem oraz wymianą pieniędzy.
Bankamatik nerede? – Gdzie jest bankomat?
Bankamatikten para çekmek istiyorum. – Chcę wypłacić pieniądze z bankomatu.
Bankamatik kartımı yuttu. – Bankomat wciągnął moją kartę.
Banka kartımı kaybettim. – Zgubił_m moją kartę bankomatową.
Biraz para bozdurmak istiyorum. – Chcę wymienić trochę pieniędzy.
para çekme – wypłata gotówki
Życzymy Wam, aby Wasze transakcje pieniężne w Turcji przebiegały bezproblemowo, a zakupy były udane. Jeśli jesteście ciekawi, jakie inne zwroty mogą się Wam przydać podczas pobytu w Turcji, zajrzyjcie do naszego wpisu:
