Dlaczego nad Bosforem herbata się czai? Dlaczego tureckie mandarynki grają nie na mandolinie, a mandalinie? Dlaczego w Turcji wszyscy czeszą kurę? Dlaczego… Nie, stop! Dur! Wystarczy! Podobnych retorycznych pytań moglibyśmy zadać jeszcze całą masę, ale aby nie zajmować Waszego cennego czasu (przecież możecie go wykorzystać na naukę nowych słówek), ograniczymy się do minimum. Dzisiaj porozmawiamy sobie o groźnie brzmiących mnemotechnikach. Nigdy się z nimi nie spotkaliście? Być może. Jednak bardziej prawdopodobne jest, że wykorzystujecie je nie zdając sobie z tego sprawy.

Mnemotechniki (lub mnemoniki) są to techniki, które pomagają w zapamiętywaniu informacji, usprawniając ten proces oraz polepszając pamięć. Według innej definicji jest to sztuka uczenia się i zapamiętywania, bądź też sztuka kształcenia i wzmacniania naszej pamięci. Tak czy inaczej – wszystko sprowadza się do szybszej, łatwiejszej i efektywniejszej nauki. To co najważniejsze – mnemotechniki wykorzystują wyobraźnię i skojarzenia oraz tworzą zależność między tym, co już wiemy, a nową informacją, którą chcemy zapamiętać. Mogą okazać się one nieocenione w nauce nowych słówek w języku obcym… 

• Wyobrażenia interakcyjne

Po tym wstępie, wróćmy na chwilę do naszych pytań. Czy siedząc kiedykolwiek nad Bosforem mieliście wrażenie, że turecka herbata się czai? Nie? Słusznie, bo (według niektórych) robi to ona tylko z nazwy. Jeśli przy okazji kolejnej wizyty w tureckiej knajpie, wypadnie Wam z głowy turecki çay, wyobraźcie sobie jak mogłaby wyglądać czająca się herbata 🙂 Macie problem z zapamiętaniem tureckich nazw owoców? Być może słuszny okaże się dla Was ten tok myślenia – tureckie mandarynki grają na mandali(a)nie (mandalina, tur. mandarynka), a banan to nie zwykły banan – to muzyczna Czikita (muz, tur. banan). Nie dają spokoju Wam te kury? A dziękowaliście kiedykolwiek jakiemuś Turkowi po turecku? Gwarantuję Wam, że bierny słuchacz podsłuchujący z boku Wasze teşekkür ederim, zrozumiał że bardziej czesaliście kurę, niżeli wyrażaliście swoją wdzięczność. Tym sposobem omówiliśmy jedną z mnemotechnik, tzw. wyobrażenia interakcyjne. Technika ta polega na łączeniu za pomocą wyobrażonych obrazów nie związanych ze sobą elementów. Im bardziej absurdalny charakter będą miały nasze wyobrażenia, tym lepiej. Pamiętajcie, że wyrazy, którymi posłużycie się w budowaniu skojarzeń nie muszą być idealne. Najważniejsze, żebyście Wy sami nadążali za swoim tokiem myślenia.

• Technika słów zastępczych

Kolejną mnemotechniką pomagającą w nauce nowego słownictwa może być technika słów zastępczych. Polega ona na budowaniu skojarzeń pomiędzy słowem, którego chcemy się nauczyć, a brzmiącymi podobnie słowami, które już znamy. Przykładem niech będzie tureckie koşmak, czyli biegać. Sposobem na zapamiętanie tego słowa może być podział na „koş” brzmiące jak polskie „kosz” i „mak”, czyli mak. Teraz wyobrażamy sobie mak w koszu 🙂

• Akronimy i akrostychy

Świetnym sposobem nie tylko do nauki nowych słówek, ale także powtórzenia już znanych, może być posłużenie się akronimami i akrostychami. Polegają one na zapisaniu pionowo nowego słówka, po czym do każdej kolejnej literki dopisujemy poziomo wyraz, który kojarzy nam się z tematem. Poczujmy zatem ten wakacyjny klimat 🙂 

Deniz (morze)
Orman (las)
Nehir (rzeka)
Doğa (natura)
Uçak (samolot)
Rakı (anyżowa wódka :))
Müzik (muzyka)
Arkadaş (przyjaciel)

DONDURMA – lody

• Kategoryzacja elementów

Kolejną z mnemotechnik – świadomie lub nie – przerabiał chyba każdy z nas. Mowa o kategoryzacji elementów, czyli porządkowaniu słówek. Tutaj nie ma większego znaczenia według jakich zasad pogrupujemy nowy zakres słownictwa. Najważniejsze jest znalezienie wspólnej cechy i analogii pomiędzy wyrazami, dzięki czemu zbudujemy skojarzenia. A jak już wiemy – skojarzenia prowadzą do łatwiejszego przyswojenia nowej wiedzy.

            Przedstawione powyżej techniki są tylko „jednymi z”. Mogą one okazać się nieocenioną pomocą w procesie uczenia się nowego słownictwa. Z uwagi na to, że nasza pamięć funkcjonuje w oparciu o asocjację, czyli automatyczne skojarzenia myślowe, słówka zapamiętane przy wykorzystaniu technik mnemonicznych zostaną w naszej pamięci na długi czas. Pamiętajmy, że aby nasza nauka była bardziej efektywna, obrazy które tworzymy w swojej głowie powinny być bardzo żywe, kolorowe, dynamiczne i abstrakcyjne.

Anna Rychlewicz