Uroczystość obrzezania

11 sierpnia 2016

Obrzęd obrzezania zajmuje w tureckiej tradycji bardzo ważne miejsce. Chociaż w islamie zabieg ten nie jest obowiązkowy, lecz w przypadku mężczyzn zalecany, to w świadomości społecznej postrzegany jest jako konieczność religijna.

W Turcji poddawani są mu wyłącznie mężczyźni, obrzezanie kobiet nie jest i nigdy nie było praktykowane przez ludy tureckie. Uważane jest za barbarzyństwo i potępiane przez opinię społeczną. Obrzezanie praktykowane w dzisiejszej Turcji polega na usunięciu napletka […] Przygotowania do uroczystości rozpoczynają się już na wiele dni, a nawet tygodni wcześniej.

Wagę, jaką przykłada się do zabiegu obrzezania, można porównać z sakramentem pierwszej komunii w kościele katolickim. To, jak bardzo hucznie będzie świętowane, zależy wyłącznie od możliwości materialnych rodziców. Obecnie, podobnie jak w przypadku zaślubin, na uroczystość obrzezania gości zaprasza się osobiście lub wysyłając zaproszenie. W Stambule na kilka dni przed obrzezaniem, rodzina wraz z dzieckiem składa wizytę na grobie Eyüp Sultan. Jeśli tylko pozwala na to sytuacja materialna, składa się też ofiarę z barana lub krowy, zaś mięso dzieli pomiędzy osoby potrzebujące.

Tradycyjnymi już miejscami, w których stambułczycy zaopatrują się w ubrania i wszelkie rzeczy potrzebne na uroczystości są bazar Kryty bazar i bazar Mahmutpaşa. Można tam znaleźć sklepy specjalizujące się w produktach wyłącznie na tę okazję. Nierzadko uroczystość obrzezania przypomina wesele. Wynajmuje się sale w domach weselnych, hotelach, a czasem całe pałace lub ogrody. Wszystko zostaje udekorowane girlandami, kwiatami, lampkami i balonikami. W centralnym punkcie zostaje ustawiony bogato ozdobiony tron dla dziecka. Uroczystość urozmaicają popularne w ostatnich czasy pokazy magików i tancerek brzucha. Nie może zabraknąć też muzyki na żywo, przy której goście bawią się do późnych godzin wieczornych.

Koniec uroczystości wieńczą zazwyczaj pokazy sztucznych ogni. Biedniejsze rodziny decydują się zazwyczaj na zorganizowanie uroczystości we własnym domu. Łoże, na którym spocznie dziecko po zabiegu, zostaje bogato udekorowane baldachimem, balonami, zdobnymi tkaninami i poduszkami. Zamiast nowoczesnej orkiestry preferowane są tradycyjne grupy muzyczne grające na bębnach i surmach – instrumencie przypominającym flet, o bardzo wysokim, przeszywającym dźwięku. Przed uroczystością chłopiec jest ubierany, często publiczne, w charakterystyczny strój – długą, białą koszulę do kolan, kamizelkę, spodnie lub szarawary, bogato zdobioną haftem błyszczącą pelerynę, wysoką czapkę z piórkiem i szarfę z napisem „maşallah”, mającym chronić dziecko przed urokiem. Niezbędnym akcesorium jest też berło. Wyparło ono miecz, który za czasów imperium osmańskiego przypasywało się chłopcom na znak stania się mężczyzną.

Przeciętnemu turyście strój ten kojarzy się z balem kostiumowym i przebraniem małego księcia. Obecnie większość tańszych wersji faktycznie może być nieco tandetna. Poliester zastąpił jedwab, zaś fabryczne, tanie materiały, tkaniny ręcznie haftowane złotymi nićmi. Niemniej jednak stroje te czerpią z tureckiej historii i tradycji, wzorując się na ubraniach osmańskich książąt i elity. Strój jest utrzymany w tonacji białej, z dodatkiem złota, czerwieni lub błękitu, który uważa się za kolor chroniący przed urokiem. Dziecko wraz z rodzicami na miejsce uroczystości zawożone jest samochodem przyozdobionym kokardami lub kwiatami […]”

Yıldırım Magdalena. 2014. „Życie codzienne w Stambule.” Wydawnictwo Akademickie Dialog.

Scroll to Top