Czy w kraju minaretów można odnaleźć świąteczną atmosferę? Oczywiście, wystarczy wiedzieć, gdzie i jak szukać! Świąteczny słowniczek tureckich pojęć przybliży Wam zwyczaje związane z końcem roku w Turcji.

Noel Bayramı (Święta Bożego Narodzenia)

Boże Narodzenie, nazywane po turecku Noel, w Turcji ma przede wszystkim wymiar komercyjny. Moda na „świąteczną atmosferę” przybyła do Turcji z Zachodu i, jak w przypadku wielu zachodnich tradycji, przyjęto ją z pominięciem religijnej symboliki. W kraju, gdzie większość stanowią muzułmanie, Noel kojarzy się z bożonarodzeniową komercją i oczekiwaniem na nadejście Nowego Roku. Niewiele osób w Turcji ma świadomość, że 25 grudnia w tradycji chrześcijańskiej to święto upamiętniające narodziny Jezusa (İsa). To, co nam przywodzi na myśl „zachodnią magię Świąt”, Turcy uważają za symbole noworoczne. Najlepiej świadczy o tym fakt, że popularne kalendarze adwentowe w Turcji mają nie 24, a 31 okienek…  

Yılbaşı ağacı (choinka)

Yılbaşı ağacı, dosł. drzewko noworoczne, w Turcji jest niczym innym jak noworoczną ozdobą. Pięknie przystrojone choinki spotkacie w centrach handlowych, restauracjach i kawiarniach. Coraz częściej pojawiają się one także w domach „nowoczesnych” tureckich rodzin. Lampki, bombki i łańcuchy z łatwością można nabyć w marketach oraz sklepach z wyposażeniem wnętrz. Turcy, poddając się trendom zza oceanu, chętnie kupują ozdoby i dodatki, które wyczarują w ich domostwach wyjątkowy, grudniowy nastrój. 

Noel Pazarı (świąteczny jarmark)

„Świątecznej atmosfery” można doświadczyć głównie w zachodnich regionach kraju oraz na Riwierze Tureckiej. W miastach takich jak Stambuł, Izmir czy Antalya co roku organizuje się słynne już świąteczne jarmarki (Noel Pazarı) oraz iluminacje świetlne. Na wschodzie, gdzie ludność jest bardziej konserwatywna i niechętna zachodnim tradycjom, próżno szukać bożonarodzeniowych akcentów.

Hediye (prezent)

Jeśli prezenty, to na Nowy Rok! W Turcji obdarowywanie się z okazji nadejścia nowego roku nadal nie jest powszechnym zwyczajem, jednak dzięki licznym reklamom nawiązującym swoją estetyką do amerykańskich filmów świątecznych szybko zyskuje na popularności. W galeriach pojawiają się dekoracje (Yılbaşı süsleri, dosł. ozdoby sylwestrowe), a z głośników płyną dźwięki świątecznych piosenek. Witryny sklepowe rozdają noworoczne życzenia. Kusząc atrakcyjnymi promocjami (kampanya) i obniżkami cen (indirim), zachęcają klientów, aby sprawić bliskim noworoczną niespodziankę. Świąteczny marketing się napędza, a sprzedaż rośnie. Sam Święty Mikołaj (Noel Baba) lepiej by tego nie wymyślił…

Yılbaşı Gecesi (Noc Sylwestrowa)

Sylwester wcale nie musi być huczny. Turcy zwykli spędzać ten wieczór w domowym zaciszu. Kolacji w gronie najbliższych najczęściej towarzyszą popularne gry planszowe. W Turcji głośne świętowanie końca starego roku i początku nowego to stosunkowo nowy zwyczaj. W dużych metropoliach odbywają się koncerty plenerowe z udziałem największych gwiazd tureckiej estrady. W imprezach pod chmurką przeważnie uczestniczy młodzież. Starsi i bardziej konserwatywni podchodzą do tej idei z rezerwą. Alternatywę dla Sylwestra pod gołym niebem stanowią dyskoteki w klubach oraz barach. Organizowanie wystawnych bali sylwestrowych, podobnie jak zapraszanie na domówki, jest w Turcji rzadkością. 

Millî Piyango (Loteria Narodowa)

31 grudnia kojarzy się w Turcji z jeszcze jednym istotnym wydarzeniem – to dzień, kiedy tradycyjnie odbywa się Loteria Narodowa. Sprzedaż losów rozpoczyna się już na początku listopada i trwa do końca grudnia. Turcy, bez względu na wiek, chętnie skreślają kupony, stąd też częsty widok kolejek ustawiających się przed punktami sprzedaży. Marzeniom o wielkiej wygranej nie przeszkadza nawet fakt, że gry losowe, zakłady oraz wszelkie inne odmiany hazardu są surowo zabronione przez islam… W tym roku główna wygrana wynosi 200 mln lir tureckich. Losy w cenie 200 TL, 100 TL i 50 TL można zakupić w kolekturach oraz na stronie internetowej millipiyangoonline.com. Wyniki loterii (çekiliş) ogłaszane są w noc sylwestrową na stronie organizacji loteryjnej oraz w państwowych kanałach telewizyjnych.

Yeni Yıl (Nowy Rok)

„Mutlu Yıllar” albo „Yeni Yılınız Kutlu Olsun” – w ten sposób Turcy składają sobie życzenia noworoczne. W Turcji 1 stycznia, podobnie jak w Polsce, to dzień wolny od pracy. Warto wspomnieć, że bardziej religijna i konserwatywna część tureckiego społeczeństwa jest sceptyczna wobec celebracji Nowego Roku. Zgodnie z kalendarzem księżycowym nowy rok muzułmański rozpoczyna się pierwszego dnia miesiąca muharrem. W roku 2023 przypada on 19 lipca. 

Niezależnie od tego, w jaki sposób planujecie spędzić ostatnie tygodnie grudnia, mamy nadzieję, że będzie to dla Was czas pełen pozytywnych momentów. Zespół Lisan składa Wam życzenia zdrowych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia oraz Szczęśliwego Nowego Roku!

Noel’iniz ve Yeni Yılınız Kutlu Olsun!